УЫРЫЗМÆДЖЫ ÆНÆНОМ ЛÆППУ

УЫРЫЗМÆДЖЫ ÆНÆНОМ ЛÆППУ
Уырызмæгæн лæппу нæ цард, йæхи къухтæй-иу æй мæрдтæм барвыста. Уымæ гæсгæ-иу Сатанайæн лæппу куы райгуырд, уæд æй куы хъанæй лæвæрдта (Айсана уыд Сафайы хъан), куы та Донбеттыртæм æмбæхста, куы та йæ чырыны фурды æппæрста (кæс кадæг «Сатанайы лæппу»). Иу ахæмы Сатанайæн лæппу æмбæхст уыд Донбеттыртæм. Фæлæ та йæм уырдæм дæр бахæццæ Уырызмæджы къух, ном дæр ыл нæма сæвæрдтой, афтæмæй. Лæппуйæн йæ буар Донбеттыртæ йæ сыджытыл сæмбæлын кодтой, йæ уд та атахт Мæрдты бæстæм æмæ уыцы ран Барастыры уæрагыл уыди йæ бынат. Хъуыдыгæнæг æй куы нæ уыд уæлæуыл, уæд Барастырæй йæхи ракуырдта, Уырызмæг ма æцæгæлон адæмы кой дæр кæны, фæлæ мæ кой – нæ, марды кæнд мын нæй, æз мæхæдæг куынæ бакæнон мæхи кой, уæд мæ фыдæй рохуаты баззадтæн, зæгъгæ.
Уырызмæджы æнæном лæппу йæ фыдимæ, йæхи йын не схъæр кæны, афтæмæй Барастыры Аласайыл Терк-Турчы бæстæм стæры ацыдысты. Уым цы лæгдзинæдтæ, æгъдау æмæ хъæбатырдзинад равдыста, уыдон æцæгдæр кадæджы дзуринаг сты. Терк-Турчы рæгъæуттæ ратæлæт кодтой æмæ сæ куы уарынц, уæд Уырызмæгæн афтæ зæгъы: «Мæнæ дын уый дæ хистæрæггаг, иннæ дын æмбалы хай, æртыккаг та дын мæхи хай; ацы галæй та мæнæн мæ афæдзы кæнд ахицæн кæн. Дунеты дæр ма хыгътай мæрдтæм, æрмæст мæ ном – дæ фырты ном, дæхи къухæй мæрдтæм чи бацыди Донбеттырты хæдзары, уый ном ницæмæй ссардтай». Йæхæдæг йæ Аласайыл абадт æмæ Мæрдты бæстæм ныффардæг.
Уырызмæджы æнæном лæппуйы арфæйæ Нартæ даргъ зачъетæ нал дардтой, сæ сæрты кæхцытæ исгæ нал уыдысты.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Смотреть что такое "УЫРЫЗМÆДЖЫ ÆНÆНОМ ЛÆППУ" в других словарях:

  • УЫРЫЗМÆГ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд хистæр, болатрихи Хæмыцы фаззон. Кадджыты Дзерассæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы мæрдтæ Уастырджийæн куы баныгæнын кæны, уæд дзы йæхи бафæсвæд… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ÆФСÆНДЗЫХ ХЪÆРЦЦЫГЪА — Уырызмæджы æнæном лæппу æфсæндзых бирæгъы куы амардта, уæд уалынджы æфсæндзых хъæрццыгъа дæр ратæхы, лæппу та уымæ дæр фæцырд ис, фатæй йæ фехста, æмæ хъæрццыгъа зæххыл йæ базыртæ батылдта. Уымæн дæр та лæппу ракъуырдта йæ сæр æмæ йæ афснайдта.… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ÆМХИЦХÆРÆН БÆРÆГ ОБАУ — Уырызмæджы æнæном лæппу стæры ахæтыны размæ йæ фыдмæ æнхъæлмæ каст Æмхицхæрæн Бæрæг обауыл. кæс «АРВЫ ДУАР» Ы СÆРГÆНДТÆ …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • САТАНА — Уæларвон Уастырджи æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæйы (Сасанайы) чызг. Райгуырд зæппадзы Уырызмæг æмæ Хæмыцы мард мадæй. Уастырджийы зæрдæмæ Дзерассæ афтæ тынг цыд, æмæ удæгасæй йæ къухы куы нæ бафтыд, уæд æм мардæй зæппадзмæ бацыд. «Нымæтын ехсæй… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДЫДЗЫ ХУР — Мæрдты хур, – афтæ йæ хонынц кадджыты, таурæгъты. Дзырд «дыдзыйæн» ис дыууæ нысаниуæджы: дыдзы арахъ, ома, дыууæ хатты уагъд арахъ; дыдзы хур та амоны уæлæнгай, гæзæмæ чи кæсы, ахæм хур. Изæрыгæтты хур куы æрныгуылы æмæ ма хæхты фæсфæхстыл,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • КЪУХДАРÆН — Адæмон сфæлдыстады, стæй царды дæр æм адæм табуйаг цæстæнгас дарынц, нымд дзы кæнынц. Кадæг «Уырызмæджы æнæном лæппу» йы ма Сатана йæ лæппуйы Мæрдты бæстæйы дуармæ куы баййафы, уæд ыл йæ къухдарæн фехста. Къухдарæн лæппуйæн йæ къухыл абадти, æмæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • АЛАСА — Чысыл уæвгæйæ тынг фæразон æмæ тыхджын чи у, ахæм бæхы мыггаг кадджыты æмæ таурæгъты. Зæгъæм, кадæг «Уырызмæджы æнæном лæппу» йы Уырызмæджы номхæссæн бæх Æрфæнæй дæр йæ фырты Аласа бæх разыны фидардæр æмæ фæразондæр арф миты цæугæйæ, æмæ йæ… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • У — А Æ Б Г Д Дж Дз Е З И Й К Къ Л М …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ÆФСÆНДЗЫХ БИРÆГЪ — Терк Турчы бæстæйы рæгъæуттæ хъахъхъæнæг. Уый фæрцы æдас уыдысты сæ фос, фæлæ йыл Уырызмæджы æнæном лæппу фæтых. Уый йыл фат суагъта, æмæ дæ балгъитæг уыйау, – фæмард ис бирæгъ уыцы ран. Лæппу йын йæ хъус слыг кодта æмæ йæ йæхимæ бафснайдта. кæс… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ДЗÆНÆТ — Ирон адæмон сфæлдыстадмæ гæсгæ Мæрдты бæстæ дих кæны дыууæ хайыл: Дзæнæт æмæ Зындоныл. Дзæнæтмæ бахауынц рæстаг адæмы удтæ, Зындонмæ та – тæригъæдджынтæ. Дзæнæт мæрдтæн у тæхудиаджы бæстæ. Уымæ гæсгæ алы мардæн дæр удæгæстæ курынц Дзæнæт, дзурынц …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»